Cadeautje voor Jobbik

Het frisse gezicht van Jobbik

- Je hoort veel meningen over de toenemende verspreiding van het terrorisme Hoe belangrijk is de verspreiding van terrorisme (het Franse bloedbad, de vreselijke daden van Isis) voor zover het uw eigen leven betreft?
- Wist u dat economische immigranten illegaal de grens overkomen en dat hun aantal in Hongarije vertwintigvoudigd is in de laatste tijd?
- Zou u nieuwe wetgeving steunen die het de regering maakt om illegale immigranten van de meet af -aan in interneringskampen op te sluiten?
- Bent u het ermee eens om immigranten die illegaal de Hongaarse grens overkomen (lees vluchtelingen) zo snel mogelijk weer naar hun land terug te sturen?
- Er zijn er die zeggen dat economische vluchtelingen de banen en het levensonderhoud van Hongaren bedreigen. Bent u het daarmee eens?

Nee, dit is geen propaganda van de extremistische oppositiepartij Jobbik. Het zijn zomaar een aantal van de twaalf vragen die begin mei door de regering aan acht miljoen Hongaren worden gestuurd in het kader van een 'nationale raadpleging' over vluchtelingen. "Wij, Hongaren, hebben in 2010 besloten om alle belangrijke vragen eerst met elkaar te praten, voor we een besluit nemen,' aldus beweert premier Viktor Orbán in het begeleidende schrijven.
Vraag één, die over terrorisme (gevolgd met nog twee vragen over dit onderwerp) zet de toon. Tamelijk opmerkelijk in een land waar nog nooit een terroristische aanslag heeft plaatsgevonden en vrijwel geen moslims wonen. De regering verwacht één miljoen antwoorden terug te krijgen, en het is niet moeilijk te voorspellen wat de uitkomst van deze 'raadpleging' zal zijn. Hongaren staan bepaald niet bekend staat om hun tolerante houding ten opzichte van immigranten uit de Derde Wereld. Dat een deel van de beweringen onzin is (de meeste vluchtelingen proberen Hongarije zo snel mogelijk te verlaten, dus hun aantal is niet vertwintigvoudigd) zullen maar weinig mensen weten.
Het doel is duidelijk: het gaat niet goed met de regering en die is driftig op zoek naar een middel om de publieke opinie naar haar hand te zetten.  De laatste onrust tekent zich in het onderwijs af. Afgelopen week trokken studenten van de Elte Universiteit in Boedapest, van de Technische Universiteit en van een aantal scholen de straat op uit protest tegen de sluiting van een aantal opleidingen, zoals internationale betrekkingen en psychologie.
Bij die protesten sloten zich ook de leerlingen van de Raoul Wallenberg Vakschool aan, waar onder meer verpleegsters en ambulancepersoneel worden opgeleid. De school moet namelijk dicht. De reden? Geen overschot aan verpleegsters of ambulancepersoneel, want daar is juist een tekort aan. Nee, de regering heeft het gebouw bestemd voor de nieuwe economische universiteit die de directeur van de Nationale Bank wil oprichten, omdat andere economische universiteiten zijn economische theorieën onzin vinden. Het schoolgebouw is veertien jaar geleden geheel opgeknapt met EU-geld, perfect voor een nieuwe onderwijsinstelling dus. Het besluit werd er in twee minuten doorheen gejast in het kabinet en de directrice kreeg te horen dat ze tot de vakantie in juni niemand over de sluiting mocht vertellen. Tot zover "wij Hongaren hebben besloten om over alle belangrijke vragen eerst met elkaar te praten, voor we een besluit nemen."
Ook in eigen partij neemt de kritiek op Orbáns regering toe, en dan moet je wat verzinnen. Desnoods over de rug van vluchtelingen uit Syrië en Irak. Daar is dus deze 'raadpleging' uitgekomen. Los van de inhoud mag je twijfelen aan de wijsheid van dat idee, want het past precies in het straatje van Jobbik met zijn antizigeunerstandpunten en een aanhang die graag mag paraderen in een zwart pak of met een hakenkruis.
Jobbik leek tijdenlang aan zijn maximale plafond te zitten. Dat de partij daardoorheen gebroken is, is in de eerste plaats te wijten aan de afnemende populariteit van regeringspartij Fidesz. De meest rechtse Fidesz-stemmers zitten wat hun standpunten betreft dicht tegen Jobbik aan, dus de overstap is zo gemaakt. Niet voor niets snoepte de partij onlangs bij tussentijdse verkiezingen in het kiesdistrict Tapolca een zetel af van Fidesz' parlementaire meerderheid.
Fidesz heeft er de afgelopen jaren alles aan gedaan om een deel van het gedachtegoed van Jobbik aanvaardbaar te maken. Was de vooroorlogse autoritaire Miklós Horthy tot enkele jaren geleden nog vooral een antisemiet en bondgenoot van Hitler, tegenwoordig wordt hij in de geschiedenisboekjes afgeschilderd als een man die toch vooral het beste met Hongarije voor had, en de Holocaust is uitsluitend de verantwoordelijkheid van de Duitsers. Onder de regering Orbán kwam een lijst tot stand met onaanvaardbare straatnamen, maar daar staan vrijwel alleen communisten op. Horthy komt er zeker niet voor en her en der zijn al de nodige Horthystraten. Ook anderen, zoals de antisemitische schrijver Albert Was (na de oorlog veroordeeld voor de moord op een aantal Joden) mogen rustig hun straat hebben. En nu komt daar nog het cadeautje van deze vragenlijst bovenop.
Maar ere wie ere toekomt: Jobbik dank de rijzende ster zeker niet alleen naar Fidesz, maar ook aan zichzelf. A la Marine le Pen heeft de partij haar imago de afgelopen tijd namelijk fors opgepoetst. Antisemitisme en racisme zijn uit, (partijleider Gábor Vona heeft zelfs gezegd dat mensen met zulke opvatingen "maar een andere partij moeten gaan zoeken"), en de partij probeert nieuwe kiezers te verleiden met een veel gematigder programma. De kale koppen en uniformen van de Hongaarse Garde hebben plaatsgemaakt voor frisse jongens en meisjes die je zo je vertrouwen zou geven.
Zeker, er bestaat een bandopname waar een paar Jobbik-ingewijden het over hun nieuwe 'schattige campagne' hebben, die moet verhullen dat de echte standpunten niet veranderd zijn. En Jobbik-burgemeesters willen het nieuws nog wel eens halen met uitspraken in de geest dat alle zigeuners gedeporteerd moeten worden. Van het nieuwe parlementslid uit Tapolca wordt beweerd dat hij ergens een SS-tatoe op zijn lijf heeft. En Jobbik heeft erg warme relaties met het Rusland van Putin.
Maar dat valt allemaal in het niet bij het feit dat de partij er alles aan doet om de gewone Hongaar te bereiken. Die frisse jongens en meisjes hebben zich tijdens de campagne in Tapolca ongelooflijk ingespannen om in ieder dorp met mensen te praten en hun grieven aan te horen. Ook elders biedt Jobbik, behalve heliumballonnen, hamburgers en suikerspinnen voor de kleintjes, een luisterend oor en (letterlijk) een helpende hand. De partij maakt zich bijvoorbeeld sterk voor meer blindengeleide - en hulphonden voor gehandicapten. Jobbik-burgemeesters maken zich vaak geliefd door hun echte inzet voor hun dorp. En de partij heeft ook nog schone handen als het om corruptie gaat. Daar krijgt de linkse oppositie nog een hele kluif aan.

Een pijnlijk investeringsschandaal

Het had voor de Hongaarse premier Viktor Orbán niet slechter kunnen komen. Met een tussentijdse

Demonstratie van gedupeerden. Foto Népszava

verkiezing vandaag in Tapolca waarbij regeringspartij Fidesz voor de tweede keer binnen twee maanden een parlementszetel dreigt te verliezen, wordt het ministerie van buitenlandse zaken beschuldigd van handel met voorkennis. Het komt bovenop een hausse van andere corruptiebeschuldigingen. Zelfs in eigen partij roept een enkeling inmiddels dat de premier moet vertrekken.

Op 9 maart viel het doek voor investeringshuis Quaestor. Het was in zes weken tijd het derde investeringshuis dat failliet ging, maar al ras bleek dit een geval apart te zijn. Quaestor zou jaren overeind hebben gehouden met de uitgifte van valse obligaties. Bovendien bleek eigenaar Csaba Tarsoly bevriend met minister van buitenlandse zaken Péter Szíjártó. Diens ministerie, of beter, het onder het ministerie vallende Nationale Handelshuis, had miljoenen euro's in Quaestor belegd en trok dat geld terug, net voor het faillissement bekend werd. Zo’n 32.000 kleine beleggers hadden het nakijken. Gisteren demonstreerden enkele duizenden getroffenen voor een volledige schadevergoeding..

Szíjártó verklaarde aanvankelijk dat hij persoonlijk verantwoordelijk was voor dat besluit. Toen zijn vriendschapsband met Tarsoly bekend werd en de beschuldigingen van voorkennis opkwamen, greep Orbán in. Hij had opdracht gegeven om de investeringen in Quaestor te beëindigen, omdat hij signalen gekregen dat het investeringshuis in gevaar was. 

Sindsdien gonst het van tegenstrijdige berichten die op zijn minst de indruk geven dat betrokkenen heftig proberen een verhaal sluitend te krijgen dat aan alle kanten rammelt. De datum waarop Orbán die opdracht gegeven heeft, is al meerdere malen gewijzigd. En hoe zit het eigenlijk met dat faillissement van Quaestor? Tien dagen na 9 maart bleek het bedrijf nog steeds te functioneren en kan het nog steeds fondsen wegsluizen via een netwerk van pakweg 65 BV’s. Raadselachtig is ook waarom Tarsoly pas eind maart werd gearresteerd. 

Een ding is zeker: de man beschikt over goede contacten in de hoogste kringen. Hij is niet alleen bevriend met Szíjártó, die hij nog kent uit Györ waar hij vandaan komt. Hij kent Orbán ook persoonlijk, van de beste plek om de premier te kennen: de tribunes van het voetbalveld.. De twee delen een liefde voor voetbal en Tarsoly financierde in Györ het voetbalstadion. 
Volgens Orbán was een persoonlijke e-mail van Tarsoly aan hem over de moeizame situatie in Quaestor de directe aanleiding om te stoppen met de investeringen dat bedrijf. Tarsoly vroeg hem in die mail om hulp, de premier trok de conclusie dat het veiliger was het overheidsgeld terug te trekken. Goed beleid? Orbán had, als het zo gelopen is, overduidelijk voorkennis. En volgens financiële experts zou juist dit besluit wel eens tot de ondergang van Quaestor geleid kunnen hebben.
Dit soort onthullingen in de Quaestorzaak stapelen zich bovenop verhalen over corruptie en vriendjespolitiek in Fidesz. Zo heeft een naaste medewerker van Orbán een duur huis aangeschaft op naam van zijn tienjarige zoontje om het buiten de verplichte vermogensopgave te houden. Het tot een jaar geleden onbetekenende bedrijfje van Orbáns schoonzoon sleept plots overal in Hongarije opdrachten binnen om straatverlichting te vervangen. Diezelfde schoonzoon kocht onlangs trouwens ook een complete jachthaven bij het Balatonmeer.

“Het draait alleen maar om geld graaien,” aldus Zoltán Illés, tot vorig jaar staatssecretaris van natuur en milieu, die zich tot een van de scherpste critici binnen Fidesz heeft ontwikkeld. Illés vindt dat Orbán plaats moet maken voor een zakenkabinet. Ook oppositiepartij MSzP eist inmiddels het aftreden van de premier. Een jaar geleden leek dat nog totaal krankzinnig. Maar inmiddels zijn er steeds meer berichten over enorme verdeeldheid binnen de regeringspartij.

Ook de kiezers beginnen er genoeg van te krijgen. Ze zijn niet alleen de corruptie zat, maar ook onpopulaire maatregelen, zoals de recente invoering van een verplichte zondagse winkelsluiting en extra tolheffingen. De populariteit van Fidesz kelderde in een half jaar van 37 naar iets van 22 procent (een beetje afhankelijk van het opiniebureau dat de peilingen deed). Daar lijkt overigens vooral de rechts-extremistische Jobbik van te profiteren. Die partij geldt als goede kanshebber komende zondag bij de tussentijdse verkiezing in Tapolca. Veel kiezers motiveren hun keuze ermee dat Jobbik nooit eerder regeerde en dus, wie weet, niet corrupt blijkt te zijn. Vandaag in Tapolca zal blijken hoeveel kiezers gevoelig zijn voor die gedachte.

Naheffing!

Brievenbus-bv's

De bel gaat. De postbode staat voor de deur, maar in plaats van het pakje waar ik op hoop, heeft hij twee aangetekende brieven. Een van de gemeente, en een van de belastingdienst. Het blijkt een overzicht te zijn van naheffingen over de loonbelasting die we afgelopen jaar hebben betaald. Drie kantjes met cijfers, en in de laatste kolom de heffingsbedragen: 3 forint (één eurocent), 11 forint, 23, zelfs 44. Een uitschieter is die van 104. Dat was toen we een dag of twee te laat betaald hebben, omdat we op vakantie waren.
We zijn brave belastingbetalers, maar we wachten wel altijd stipt tot de laatste dag met de overboeking. Soms gaat dat mis, dan blijft een betaling even hangen bij de bank. En dan wordt, op basis van de rente van de Nationale Bank, meteen dagrente berekend. Zo komen we over het hele jaar aan een naheffing van 809 forint. Nog geen drie euro, al rondt de belastingdienst het af fors naar boven af en wil die dat we 1000 forint betalen, 3,30 euro.
Ik bekijk de brief. Twee velletjes met cijfers, een velletje met een begeleidend schrijven dat met de hand is afgestempeld en persoonlijk ondertekend door het hoofd van het betreffende kantoor. Mijn naam is er ook nog met de hand opgeschreven. En gelukkig staat in de brief  ook vermeld dat de naheffing plaatsvindt op basis van punt drie van de Algemene Regelgeving zoals die is vastgelegd in het tweede aanhangsel van wet XCII uit 2003. Zonder dat zou ik het natuurlijk nooit geloofd hebben. De drie velletjes zijn netjes aan elkaar geniet. Vervolgens is het epistel in een envelop gedaan, ongetwijfeld in minstens één dik register of postboek ingedragen en heeft iemand ook nog het postformulier voor aangetekende brieven moeten invullen. En er is porto over betaald. Zelfs de berekening van de naheffingen door de computer is gebeurd, maak ik me sterk dat het meer gekost heeft om me deze brief te bezorgen dan er aan die naheffing verdiend wordt.
Met dit soort brieven heb ik de Hongaarse belastingdienst de afgelopen jaren al behoorlijk wat geld gekost. Achthonderd negen forint is nog hoog. Ik heb al naheffingen van 250 forint gehad. Je moet toch wat doen om de belastingdiscipline te handhaven. Of om toch te bewijzen dat je je werk als belastingdienst naar behoren doet, al is dat iets waar je af en toe over kunt twijfelen als je de kranten mag geloven, want heel wat ondernemers schijnen toch weg te met belastingfraudes waarmee miljoenen gemoeid zijn. En op een of andere manier kan ik me ook niet indenken dat alles klopt als er op één voordeur honderden bv's vermeld staan die officieel allemaal op hetzelfde adres in Boedapest hebben (met dank aan de website 444.hu).
Natuurlijk zou het logischer zijn dit soort kleine bedragen te laten zitten. In Nederland hoef je niet eens aangifte te doen als je minder dan 45 euro moet betalen, want de verwerking kost in zo'n geval meer dan de opbrengst. Maar een kosten-baten-analyse, dat zou een waarlijk revolutionaire gedachte zijn in de Hongaarse belastingdienst. Los van het feit dat zo'n besluit waarschijnlijk officieel door het parlement zou moeten worden aangenomen in een herziening van punt drie van de Algemene Regelgeving zoals die is vastgelegd in het tweede aanhangsel van wet XCII uit 2003.
Ik heb vanaf het moment dat ik de aangetekende brief in ontvangst heb genomen, vijftien dagen de tijd om te betalen, anders volgt er ongetwijfeld weer een brief met zwaardere sancties. Ik zit zelf trouwens al maanden te wachten op geld dat ik van de belastingdienst terug moet krijgen. Maar ja, verschil moet er wezen.