Een Fidesz-sympathisant aan het woord

“Ik vind dat premier Orbán fouten maakt, maar voor mij heeft hij één grote verdienste: hij heeft Hongaren hun zelfbewustzijn teruggegeven. In 2010, voor de verkiezingen, was het moreel heel laag. Hij heeft gezorgd dat mensen weer trots zijn op hun land,” aldus András Csengő, Hongaar en Nederlander, werkzaam voor een groot internationaal bedrijf en sinds jaren aanhanger van de Hongaarse regeringspartij Fidesz. Csengő groeide op in Nederland, maar woont sinds vele jaren in Hongarije. Kritiekloos is hij zeker niet, maar de storm van afkeur die Hongarije dezer dagen over zich heen krijgt, begrijpt hij niet. „Ondanks fouten gaat het voor mij negentig procent de goede kant op.” Hij stoort zich ook aan wat hij ervaart als eenzijdige berichtgeving. Fidesz is voor Csengő vooral de partij die een einde maakte aan jaren van onzekerheid en socialistisch wanbeleid. De socialistische ex-premier Gyurcsány, waar momenteel een – volgens de oppositie politiek gemotiveerd – corruptieonderzoek tegen loopt, hoort voor hem in de gevangenis. „Die heeft alles bij elkaar gestolen,” zegt hij, al erkent hij dat corruptie nog steeds een probleem is. Csengő prijst het besluit om Hongaren in de buurlanden een Hongaars paspoort te geven, al weet hij niet echt wat hij moet denken van plannen om die groep ook stemrecht te geven. Hij staat volledig achter de extra winstbelasting die de regering banken oplegde – een van de maatregelen die internationaal onder vuur liggen – en heeft begrip voor de omstreden onteigening van de private pensioenfondsen vorig jaar. Het verdient misschien geen schoonheidsprijs, maar buitengewone tijden vragen soms om ongewone oplossingen, vindt hij. Ook is Csengő blij met de nieuwe vlaktax, een enkel belastingtarief van 16 procent voor alle inkomens. Ongunstig voor de lagere inkomens, maar het maakt het onoverzichtelijke Hongaarse belastingstelsel een stuk eenvoudiger en dat komt ook kleine bedrijven ten goede, zegt hij. Toch groeit bij Csengő, net als bij meer Fidesz-aanhangers, de kritiek. Ook op hoog niveau klinken er steeds vaker kritische geluiden, vooral van Fidesz-gezinde economen. Zo verklaarde Zsigmond Járai, minister van financiën in de eerste Fidesz-regering tussen 1998 en 2002 en voormalig directeur van de Nationale Bank, onlangs dat de regering moet stoppen met haar onorthodoxe economische beleid. Csengő bekritiseert ondermeer de omstreden mediawet die vorig jaar werd ingevoerd, en de onlangs aangenomen wet die de onafhankelijkheid van de nationale bank aantast. Die wet, een kernpunt in de kritiek van het IMF en de EU, noemt hij “een hele domme zet”. Ondanks zijn waardering voor Orbán wijst hij vooral naar de premier als hij de verklaring voor die fouten zoekt. “Hij wil alles in eigen handen houden en heeft zich teveel omringd met ja-knikkers, niet met capabele mensen. Hij beslist alles, de ministers hebben eigenlijk niets te zeggen.” Daarnaast heeft Fidesz een probleem met communicatie, vindt hij. “Orbán zelf laat zich weinig zien, en de topmensen lijken allemaal dezelfde pr-cursus te hebben gevolgd.” Een voorbeeld van die slechte communicatie noemt hij de wijze waarop Orbán sinds vorige zomer met het IMF is omgegaan. Het is jammer, zegt hij, want de partij heeft veel meer in zich. „Het is geen PVV, die maar uit één man bestaat. Op provinciaal niveau ken ik veel buitengewoon capabele, genuanceerde Fidesz-mensen. Er zijn cruciale fouten gemaakt, maar er zit heel veel intellectuele kracht in Fidesz. Mijn hoop is dat die mensen het uiteindelijk voor het zeggen krijgen, want ik ben ervan overtuigd dat daar de toekomst van Hongarije ligt.”