Autobelasting in Budapest?

Met een beetje pech staat in februari het openbaar vervoer in Budapest stil. Niet vanwege stakingen, maar omdat de BKV, het openbaar vervoersbedrijf op de fles dreigt te gaan. De BKV draait al jaren verliesgevend, deels, omdat er vrijwel nergens op de wereld openbaar vervoer bestaat waar geen staatsgeld bij moet, deels omdat het bedrijf gewoon buitengewoon inefficiënt gerund wordt.

Metro in Budapest

Dan heb ik het niet over de infrastructuur, die op zich prima is, zij het dat het materieel soms wel erg oud is, maar over management en personeelsbeleid. Het probleem is dat de regering, die ook moet bezuinigen, dat onder meer wil doen door te besparen op de subsidie van de BKV. Niemand weet of en hoeveel Budapest dit jaar van de staat gaat krijgen om de boel draaiende te houden.
Een wereldstad als Boedapest zonder openbaar vervoer... je kunt je het sociale en economische drama dat daaruit volgt niet voorstellen. Je mag hopen dat het gezond verstand op tijd ingrijpt, maar voorlopig is de hoofdstad op zoek naar noodmaatregelen. En één daarvan is het plan om een autobelasting in te gaan voeren voor het gebruik van de hoofdstedelijke straten. De opbrengst daarvan zou de BKV overeind moeten houden.
En niet zomaar een belasting. Ze willen maar liefst 10.000 forint, pakweg 33 euro, per maand gaan vragen. In een land waar het minimumloon op iets van 90.000 forint ligt, betekent dat iemand met een minimuminkomen in Boedapest dus meer dan 10 procent per maand zou zijn alleen om te mogen rijden.

Lees verder

Nieuw Hongaars kiesstelsel vooral goed voor de winnaar

Het nieuwe Hongaarse kiesstelsel? Een beetje ingewikkeld onderwerp, ik weet het. Maar de veranderingen die regeringspartij Fidesz beoogt, zijn ingrijpend en bepalend voor het Hongaarse politieke landschap in de komende jaren. Dus ik waag me er toch maar aan.
Hoe het nieuwe kiessysteem precies gaat uitzien, weten ze alleen in Fidesz zelf en naar ik aanneem ook in de christen-democratische coalitiepartner, de KDNP. Zoals dat tegenwoordig gaat in de Hongaarse politiek, worden de andere partijen in het parlement min of meer voor voldongen feiten geplaatst nadat de regeringscoalitie de zaak intern heeft uitgepraat. Ook het wetsontwerp dat Fidesz-fractievoorzitter János Lázár indiende, is duidelijk niet het finale woord, want de eerste amendementen, vanuit Fidesz, zijn inmiddels al ingediend en waarschijnlijk weten we pas na de stemming exact wat we gekregen hebben, want wetsontwerpen veranderen vaak tot het allerlaatste moment.
Desondanks, de plannen beginnen wel contour te krijgen, en twee dingen zijn duidelijk: het nieuwe systeem is vooral goed voor die partij die als grootste uit de stembus komt, en er wordt alles aan gedaan om te garanderen dat die grootste straks Fidesz heet. Zelfs als die partij een groot deel van haar populariteit verliest, moet de oppositie het wel heel goed doen om de huidige regeringspartij in het nieuwe systeem te verslaan. En met goed doen bedoel ik vooral dat de oppositie al voor de verkiezingen innig gaat samenwerken. Zolang de politieke tegenstanders verdeeld zijn, hoeft Fidesz, een partij die op dit moment althans kan rekenen op zijn vaste, conservatieve aanhang op het platteland, straks niet meer dan iets van dertig procent van de stemmen te halen om een ruime meerderheid in het parlement winnen en dan heeft 70 procent van de kiezers het nakijken.

Lees verder

Vrijheid van meningsuiting

De neiging van de internationale media om de Hongaarse premier Viktor Orbán als een dictator in de dop af te schilderen is groot. En de verontwaardiging van Orbáns aanhangers over die beschuldiging ook. Hongarije een dictatuur? Is er een krant of medium verboden vanwege zijn opinie, zit er een journalist in de gevangenis of is er demonstrant opgesloten vanwege protesten tegen de regering, worden er demonstraties verboden? Niets van dat alles, toch? En ze hebben gelijk. Er zit in Hongarije niemand vast vanwege zijn mening, er zijn geen media om die reden verboden, er zit niemand om zijn mening in het gevang, en formeel staat niets het vrije demonstratierecht in de weg. Hongarije is inderdaad geen dictatuur.

Anti-regeringsdemonstratie

Maar bij rechten draait het om meer dan de vraag of ze volgens de wet bestaan, maar ook om de vraag hoe makkelijk het is om van dat recht gebruik te maken. Mediavrijheid in de betekenis die de regeringspartij Fidesz gebruikt, beperkt zich puur daartoe dat oppositiemedia het bestaansrecht niet wordt ontzegd. Maar bij mediavrijheid draait eigenlijk om meer. Het gaat erom of een regering zich er daadwerkelijk voor inzet dat de pluriformiteit wordt gewaarborgd en of alle media gelijk worden behandeld. En dat schort er momenteel aan.
Het probleem is niet eens de veel-bekritiseerde mediawet, al zou die wel degelijk een probleem kunnen zijn. Maar die wet wordt tot nu toe voorzichtig gebruikt. Om media onder druk te zetten, worden andere middelen gebruikt.

Lees verder

Een Fidesz-sympathisant aan het woord

“Ik vind dat premier Orbán fouten maakt, maar voor mij heeft hij één grote verdienste: hij heeft Hongaren hun zelfbewustzijn teruggegeven. In 2010, voor de verkiezingen, was het moreel heel laag. Hij heeft gezorgd dat mensen weer trots zijn op hun land,” aldus András Csengő, Hongaar en Nederlander, werkzaam voor een groot internationaal bedrijf en sinds jaren aanhanger van de Hongaarse regeringspartij Fidesz. Csengő groeide op in Nederland, maar woont sinds vele jaren in Hongarije. Kritiekloos is hij zeker niet, maar de storm van afkeur die Hongarije dezer dagen over zich heen krijgt, begrijpt hij niet. „Ondanks fouten gaat het voor mij negentig procent de goede kant op.” Hij stoort zich ook aan wat hij ervaart als eenzijdige berichtgeving. Fidesz is voor Csengő vooral de partij die een einde maakte aan jaren van onzekerheid en socialistisch wanbeleid. De socialistische ex-premier Gyurcsány, waar momenteel een – volgens de oppositie politiek gemotiveerd – corruptieonderzoek tegen loopt, hoort voor hem in de gevangenis. „Die heeft alles bij elkaar gestolen,” zegt hij, al erkent hij dat corruptie nog steeds een probleem is. Csengő prijst het besluit om Hongaren in de buurlanden een Hongaars paspoort te geven, al weet hij niet echt wat hij moet denken van plannen om die groep ook stemrecht te geven. Hij staat volledig achter de extra winstbelasting die de regering banken oplegde – een van de maatregelen die internationaal onder vuur liggen – en heeft begrip voor de omstreden onteigening van de private pensioenfondsen vorig jaar. Het verdient misschien geen schoonheidsprijs, maar buitengewone tijden vragen soms om ongewone oplossingen, vindt hij.

Lees verder

Imre Nagy, een heikel probleem

Niet zo lang geleden besloot het Hongaarse parlement om de Imre Nagy medaille, vernoemd naar de leider van de opstand tegen de Russen in 1956, af te schaffen. De onderscheiding was bedoeld voor mensen die „patriottische moed tonen, de Hongaarse onafhankelijkheid dienen en werken aan sociale dialoog, sociale vrede en de eenheid van de natie”. Volgens een parlementariër van regeringspartij Fidesz die de medaille kwijtwil, is de onderscheiding inmiddels „uitgereikt aan iedereen die hem heeft verdiend”. Een opmerkelijk argument. Sociale dialoog, sociale vrede en eenheid van de natie zijn blijkbaar geen nastrevenswaardige doelen meer. Een andere Fidesz-parlementariër, Mária Wittner, die na 1956 ter dood werd veroordeeld wegens haar deelname aan de opstand (een straf die later in levenslang werd omgezet, en in de jaren 70 eindigde met een amnestie), zei eerlijker waar het op stond.

Lees verder