Engels te makkelijk voor Hongaren

Het begint te verbeteren, maar Hongarije staat niet direct bekend om zijn talenkennis. De voorzitter van de parlementsfractie van regeringspartij Fidesz bijvoorbeeld komt met een tolk als hij buitenlanders te woord moet staan. Dat geldt trouwens ook voor parlementsvoorzitter Lászlö Kövér. Steeds meer restaurants hebben weliswaar een meertalige menukaart, maar de Duitse en Engelse sectie zijn vaak een bron van vermaak voor klanten die de betreffende taal echt beheersen.
In dat licht is het een beetje verrassend dat de Hongaarse regering Engels wil laten vallen als eerste taal, omdat dat te makkelijk zou zij en kinderen maar verkeerde ideeën over het leren van een vreemde taal zou geven. Staatssecretaris Rózsa Hoffman, een voormalig lerares Frans en Russisch die zelf geen Engels spreekt, vindt dat de jeugd van de meet af aan moet worden ingepeperd dat het leren van vreemde talen een klus is waar je je niet op moet verkijken. Als kinderen Engels leren, dan nemen ze het leren van een volgende taal veel te licht, leren ze eerst een andere taal, dan leren ze daarna zonder enige inspanning Engels, meende een woordvoerder van het ministerie op de Hongaarse radio. Geen grapje.
Daarom moeten schoolkinderen, als het aan haar ligt, beginnen met een gestructureerde, Romaanse taal, zoals het Frans. Gezien het feit dat volgens de een Eurobarometer over dit onderwerp maar vier procent van de Hongaren belang hecht aan kennis van het Frans, lijkt me dit een geval van de persoonlijke hobby van een bewindsvrouw tot landelijk beleid wordt gebombardeerd.
Maar daarnaast: dat kinderen door Engels een verkeerd idee krijgen over het leren van talen is natuurlijk een pedagogisch argument uit het jaar nul. en het schiet ook totaal voorbij aan de vraag waarom je eigenlijk vreemde talen leert. Mij lijkt het belangrijkste doel dat je dan met anderen kunt communiceren, maar ik heb het gevoel dat het ministerie talenonderwijs meer als een hersenoefening beschouwt.
Afgezien daarvan: waar mevrouw Hoffman vandaan haalt dat alle Hongaarse kinderen spelend Engels leren, is mij een raadsel.Volgens een Eurostat-onderzoek sprak in 2009 driekwart van de Hongaren boven de 25 nagenoeg geen buitenlandse taal. Slechts zes procent sprak een tweede taal op een aanvaardbaar niveau. En dat 19 jaar nadat Engels als verplicht vak op school werd ingevoerd.
De regering wil meer aandacht voor het talenonderwijs, en dat lijkt me gezien deze cijfers een lovenswaardig streven. Maar het eerste doel lijkt me ervoor te zorgen dat alle scholieren de twee talen die nu verplicht zijn, Engels en een taal naar keuze, ook zodanig beheersen, dat ze 'ja' antwoorden op de vraag of ze Engels of Duits spreken. Dat doen ze, is mijn ervaring, slechts zelden, zelfs als ze examen hebben gedaan.
Ik sprak een tijd geleden met een directeur van een van de vele buitenlandse servicecentra die in Boedapest hun deuren hebben geopend. Die centra werken voor klanten in het buitenland, en de man prees de talenkennis van zijn werknemers.
Toen ik hem zei dat me dat verbaasde, omdat mijn eigen ervaring toch anders was, gaf hij me grif gelijk. In Hongarije, vertelde hij, nemen servicecentra met name afgestudeerden van de universiteit aan, omdat dat de enigen zijn wier talenkennis goed genoeg is. In andere landen, zoals Nederland en Scandinavische landen, wordt dezelfde werk gedaan door mensen die net hun eindexamen middelbare school hebben gehaald.