Ruim eenderde van de Hongaarse bedrijven maakt gebruik van zwartwerkers. Dat is de conclusie die je moet trekken uit de controles die de Nationale Arbeidsinspectie (OMMF) vorig jaar hield. De OMMF controleerde 45000 bedrijven met in het totaal 345 duizend werknemers. Daarvan bleken 12300 bedrijven mensen zwart in dienst te hebben.
De dienst was afgelopen jaar aanzienlijk succesvoller in het opsporen van zwartwerk dan de jaren daarvoor, niet omdat het aantal zwartwerkers is toegenomen, maar omdat de OMMF zijn taktiek heeft veranderd: na een eerste bezoek komen de inspecteurs vaak een tweede keer onaangekondigd terug. Overigens blijft die controle een druppel op een gloeiende plaat, die controles: het aantal zwartwerkers in Hongarije wordt op 600 duizend geschat. Het profijt is nog altijd aanzienlijk groter dan de pakkans.
De bouw en de landbouw zijn, het zal geen verbazing wekken, de belangrijkste sectoren waar zwartwerkers aan de slag komen. Wat wel verbazend is, is dat het grootste deel van die zwartwerkers een invalidenuitkering blijkt krijgen.
Hongarije telt officieel 600 duizend invaliden op in het totaal 3,9 miljoen werknemers. Tegenover die kleine vier miljoen werkenden staan drie miljoen gepensioneerden (waaronder mensen met een invalidenuitkering).
Hoewel het invalidencijfer overeenkomt met het aantal geschatte zwartwerkers, neem ik aan dat dat toeval is. Er zullen ook wel echte invaliden tussen zitten. Maar zeker niet alle. Ik zie ze wel eens naast me parkeren: fief stappen ze uit hun auto, pakken uit hun handschoenenkastje een invalidenkaart die hen ontslaat van de verplichting parkeergeld te betalen en wandelen weg.
Laatst zag ik een invalide vrouw op extreem hoge naaldhakken wegtrippelen. Natuurlijk, soms zie je aan de buitenkant niet wat iemand mankeert. Maar mij bekroop toch het gevoel dat daar een arts een aardig zakcentje aan had bijverdiend.
Ook niet-invalide gepensioneerden willen overigens graag zwart bijklussen. Het argument is dat de pensioenen zo laag zijn. Dat klopt natuurlijk, maar het feit dat Hongaren gemiddeld 53 jaar zijn als ze uit het arbeidsproces treden, maakt het ook moeilijk om die pensioenen op een hoger niveau te brengen.
Kleine bedrijven zeggen vaak dat ze wel moeten werken met zwartwerkers, omdat ze anders de concurrentiestrijd niet aankunnen, gezien de hoge belastingen en premies. Dat is natuurlijk een kip-en-ei discussie: die kleine bedrijven concurreren vooral met andere kleine bedrijven die om diezelfde reden ook werken met zwartwerkers.
Als ze allemaal legale werknemers zouden hebben, zouden ze allemaal even veel duurder zijn en dus elkaar dus op dat vlak niet meer behoeven te concurreren, ten koste van degenen die wel belasting betalen. Als ze allemaal belasting zouden betalen, zou de belasting voor iedereen omlaag kunnen. Als de belasting voor iedereen omlaag ging, werd zwartwerk een stuk minder interessant.
Stel dat al die zwartwerkers legaal zouden werken. Dan zou Hongarije 4,5 miljoen werknemers tellen en 2,4 miljoen gepensioneerden. Dat zouden heel wat meer belastinginkomsten zijn en heel wat minder uitgaven. Over de economische consequenties daarvan kun je alleen maar stil mijmeren. Ik wacht op de dag dat de loodgieter niet meer vraagt of ‘ik er een rekening bij wil’ of dat het zwart kan. Maar die is vrees ik nog erg ver. Voorlopig geld je gewoon als een sukkel als je wel alle belasting betaalt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten