SCHOORSTEENVEGER

Een keer per jaar komt de officiële schoorsteenveger langs. Hij draagt, zoals het hoort, een zwartte overal en heeft om zijn schouder een touw en een schoorsteenvegersbezem hangen. Maar het belangrijkste dat hij heeft, is een meter, die hij bij ieder gastoestel houdt: de geiser, de centrale verwarming. Vervolgens steekt hij ook nog een blaadje papier aan in de open haard. Die trekt, dus dat is schijnbaar ook in orde. Hij vult een papier in, zet er de nodige stempels op en vertrekt weer. In de acht jaar dat ik in hetzelfde huis woon, heb ik hem nog nooit een schoorsteen zien vegen. Alsof die niet vies worden in Hongarije.
Ondanks, of misschien wel dankzij deze staatscontrole vallen er in Hongarije een ongehoord aantal doden als gevolg van koolmonoxidevergiftiging. In de winter is het constant raak.
Waarom dankzij? Omdat het nu eenmaal zo werkt dat als er een officiële schoorsteenveger is langsgeweest die heeft gezegd dat alles in orde is, je verder ook denkt dat alles in orde is, hoewel ik mijn sterke twijfels heb over de effectiviteit van die controle. Ieder jaar neem ik me dan ook voor, toch eens een echte schoorsteenveger te laten komen. En ieder jaar denk ik gelijktijdig: nu ja, het is doorgemeten, dus het zal wel goed zijn...
Deze week werd ik in mijn twijfels gesterkt door een berichtje op de radio. Een man was in het ziekenhuis opgenomen met koolmonoxidevergiftiging, zijn dochter was eraan overleden. Hij had haar onwel gevonden en was er nog net in geslaagd een ambulance te bellen voor hijzelf in elkaar zakte.
Toch was, zo bleek uit het programma, niet zo lang daarvoor de schoorsteenveger langs geweest en had alles in orde bevonden. Wel was het zo dat ze in de afgelopen tijd de oude, kierende ramen hadden laten vervangen door goed sluitende, goed geïsoleerde.
Een groeiend probleem, erkende een woordvoerder van de Boedapester Schoorsteenvegersvereniging: door dat soort nieuwe ramen kwam er veel minder verse lucht het huis is, en ja, dan kon het gebeuren dat een apparaat dat onder de oude omstandigheden nog wel voldeed, onder de nieuwe omstandigheden gevaarlijk bleek te zijn. Eigenlijk, meende de man, moest je voor je nieuwe ramen in liet zetten, een deskundige erbij halen. Een schoorsteenveger, bijvoorbeeld, die dan nog eens zijn meter naast je verwarmingsketel kon houden.
Of dat niet misschien verplicht moest worden, vroeg de presentator zich af, die klaarblijkelijk meer vertrouwen heeft in de officiële schoorsteenvegers dan ik. Het antwoord liet zich raden: zeker, zo'n verplichting zou een goed idee zijn.
Wat zou het advies van zo'n schoorsteenveger dan worden? ,,Isolerende beglazing, mevrouw? Ik zou er niet aan beginnen, veel te gevaarlijk. Of u kunt natuurlijk een schoorsteenveger nemen die de schoorsteen ook echt komt végen. Maar dan moet u niet bij mij zijn.''