Het "bijzondere" van de corruptie in Hongarije is dat er niet zomaar sprake is van individuen of bedrijven die misbruik maken van de regels - een vorm van corruptie die overal in mindere of meerdere mate voorkomt en die justitie-autoriteiten in andere Europese landen in meerdere of mindere mate bestrijden - maar dat de Hongaarse regering en het overheidsapparaat actief bij de corruptie betrokken zijn. De diefstal wordt voor een belangrijk deel van overheidswege georganiseerd en vervolgens wordt elk onderzoek ernaar van overheidswege (via de controle van de regering-Orbán over justitie en het gerechtelijk apparaat) gefrustreerd en geblokkeerd. Zo weet de nieuwe Fidesz-oligarchie miljarden euro's aan subsidies van Brussel af te romen, weg te sluizen of aan de juiste bevriende bedrijven toe te spelen.Voor de goede orde. volgens de regering Orbán is er helemaal geen sprake van corruptie, maar is het legitieme doel om een nieuwe nationale bourgeoisie op te bouwen als maatschappelijk fundament voor het nationaal-christelijke beleid dat Hongarije de komende decennia vorm moet geven. Een ideologische rechtvaardiging die, zelfs als je het er mee eens zou zijn, uiteraard op geen enkele manier het overtreden van Europese regels rechtvaardigt.
Onder critici van de regering wordt inmiddels algemeen aangenomen dat Viktor Orbán zelf en zijn familie in de afgelopen acht jaar, mede dankzij een aantal stromannen, waarschijnlijk niet alleen superrijk zijn geworden, maar ook de controle uitoefenen over belangrijke delen van de Hongaarse economie (industrie, energie, transport, mijnbouw, landbouw en voeding, toerisme, onroerend goed). Maar tegelijk is het heel moeilijk om dat allemaal heel precies te bewijzen. Dat is altijd al zo als er sprake is van schimmige internationale constructies met reeksen BVs, belastingparadijzen, stromannen, en meewerkende advocatenkantoren en banken die zich op hun beroepsgeheim beroepen. Maar dat is extra zo in een land als Hongarije, waar nauwelijks meer vrije pers bestaat en het beetje dat er bestaat straatarm is. Átlátszó (Transparant) is zo'n clubje Hongaarse onderzoeksjournalisten die al jarenlang en met redelijk succes hun best doen om in ieder geval wat licht in de duisternis te werpen. In dit recente artikel met filmpjes (Engels) beschrijven ze hoe ze de bewegingen hebben gevolgd (o.a. met een eigen drone) van een luxe privé jacht en een luxe privé vliegtuig die met grote regelmaat blijken te worden gebruikt door een aantal van de mensen rond Viktor Orbán en ook door de premier zelf.
Ákos Hadházy, één van de oppositie politici die al jarenlang actie voert tegen de corruptie van Fidesz, is nu een nieuwe campagne begonnen. Ooit was Hadházy zelf lid van Fidesz, maar hij stapte daar in 2013 uit nadat hij op gemeenteniveau geconfronteerd werd met de georganiseerde corruptie door zijn toenmalige partij. Hij onthulde sindsdien vele corruptieschandalen, is nu een onafhankelijk lid van het parlement, en is vorige week begonnen om 1 miljoen handtekeningen op te halen onder een petitie die ervoor pleit dat Hongarije lid wordt van het nieuwe Europese Openbaar Ministerie, een instelling die o.a. fraude met EU subsidies ook actief moet gaan vervolgen (en daarbij justitie in het land zelf kan omzeilen als dat niets doet). Dat bureau is één van de instrumenten waarmee de EU - beter laat dan nooit - wil proberen af te dwingen dat landen als Hongarije en Polen niet alleen stoppen met EU subsidies te frauderen, maar zich ook aan de democratische normen van de Unie te houden. Want wat, bijvoorbeeld, als de EU gaat eisen dat een land lid is van het Europees Openbaar Ministerie en zich zo open stelt voor controle, aleer het subsidie krijgt?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten