Waar blijft de mobiele dijk?

Moeizaam steunend op haar stok loopt de oude dame naar de oever van de Donau. Ze kijkt naar het wassende water. "Hoger komt het niet," zeg ik tegen haar. Ze wijst op het huis waar ze woont, niet zo heel ver van mijn eigen huis. De berichten uit Servië en Bosnië, en het stijgende water in de rivier voor haar huis, verontrusten haar. Twee keer per dag wandelt ze naar de rivier om poolshoogte te nemen. En het staat hoog, geen twijfel aan. Maar het water stroom nog netjes in de bedding, en volgens de hydrologische dienst zitten we aan de top en zal het waterniveau de komende dagen snel dalen.

Mobiele dijk

Die overstroming van vorig jaar, ze woont hier nou al zestig jaar, en nooit heeft ze zoiets meegemaakt, vertelt ze. Ze kan zich zelfs een decennium herinneren dat het zo droog was dat de Donau nooit overstroomde. Maar de laatste jaren....
Dat klopt, sinds ik hier woon, nu ruim zes jaar, hebben we het water al twee keer in de straat gehad, één keer in het park en één keer, vorig jaar dus, in de poort. Onze buren hadden in dat droge decennium een ijswinkeltje in hun kelder. Daar zouden ze nu niet meer over piekeren.
Tenzij de mobiele dijk er komt, natuurlijk. Die dijk, eigenlijk een mobiele wand die in geval van nood in luttele tijd kan worden opgebouwd, werd ons vorig jaar, na alle kritiek op de hulpverlening tijdens de overstroming, beloofd. De nodige financiering, vijf miljoen euro van de EU, was er al. Dit voorjaar zou de bouw van het 1,8 kilometer lange project beginnen. In het najaar had de dijk klaar moeten zijn.
Dat die termijn niet gehaald wordt, is duidelijk. Sterker nog, het is mij inmiddels een raadsel of, en vooral wanneer die dijk er nog komt. Een gemeenteraadslid verzekerde mij onlangs van wel, en zei erbij dat ze in het najaar gaan bouwen. Dat, moet ik bekennen, lijkt me prettiger dan de zomer. Maar of het waar is? Het is beangstigend stil geworden rond het thema mobiele dijk.
Rond een thema als dit wordt het je pas bewust hoe ongewoon voorlichting en inspraak in Hongarije zijn. Niemand van de gemeente heeft ons bijvoorbeeld ooit verteld waar die dijk precies komt te kopen of hoe de bouw precies in zijn werk gaat. Dat is niet ongewoon. Er wordt al haast een jaar aan het station in Vác gebouwd, zonder dat iemand ooit de moeite heeft genomen ergens een plaatje op te hangen met een impressie hoe het gaat worden. Laat staan dat iemand gebruikers van het station heeft gevraagd waar zij behoefte aan hebben. Je hebt als burger maar af te wachten of de heren (zelden dames) daarboven het goed hebben bedacht. Zo niet: pech gehad.
Afgelopen najaar was er een keer een voorlichtingsbijeenkomst over de dijk, maar die was niet georganiseerd door de gemeente, maar door de socialistische oppositiepartij MSzP. Die hadden de hoofdingenieur uitgenodigd, en dankzij die man weet ik dus hoe de plannen er ongeveer uitzien.
Behalve een constructie die het bovengronds mogelijk maakt om in zeer korte tijd de beschermende muur in de straat neer te zetten, is het belangrijkste dat er een damwand de grond ingaat tot aan een ondoordringbare bodemlaag. Zonder die damwand heeft de hele operatie geen zin, want dan komt er gewoon grondwater uit alle putten en de kelder van onze buren en loopt de hele zaak alsnog onder.
Dat slaan, of beter het in de grond trillen van zo'n damwand schijnt redelijk snel te gaan. Maar er is één probleem: we wonen in een laan met bomen. En niet zomaar bomen. Enorme bomen. En beschermde bomen. Of beter, een beschermd stadsgezicht waar die bomen deel van uitmaken.
Die bomen zouden er zeker bij gebaat zijn (en iedereen, eigenlijk, want het zou ook verreweg de goedkoopste oplossing zijn), als de dam niet in de straat, maar aan de rand van het park gebouwd zou worden. Scheelt het openbreken van de stoep, scheelt dat er geen bomen in de weg staan, die ook volgens de verwachtingen van de ingenieur gewoon kapot gaan als de damwand in de straat wordt ingeslagen.
Plaatsing in het park is dus aan alle kanten volkomen logisch. Maar nee. Want tussen ons en het park staat een hek. Een historisch hek. Het is namelijk hetzelfde hek als er bij het parlement in Boedapest staat. Daar is destijds teveel van gemaakt, en toen heeft Vác een stuk gekregen. En vanwege dat hek schijnt de dijk niet in het park gebouwd te kunnen worden. Let wel, die dijk is dus geen dijk en staat er het overgrote deel van de tijd helemaal niet, en dat hek is volgens mij bovendien een stuk makkelijker een paar meter te verplaatsen dan de bomen. Als je de dijk in het park zou bouwen, zou het hek bovendien bij overstromingen droog blijven, wat me alleen maar goed lijkt. Maar goed, wie ben ik? Een gewone burger, en waarom zou je die iets vragen? Inspraak? Alleen lastig.