Stormloop op nieuwe Hongaarse grondwet?

Zou de Hongaarse regering echt een stormloop van de burger op een eigen kopie van de nieuwe grondwet verwachten? Het lijkt er wel op. Afgelopen week kregen alle gemeenten een brief van staatssecretaris Erika Szabó met de opdracht om ervoor te zorgen dat op 1 september om 8 uur 's ochtends een GRONDWETSTAFEL in het gemeentehuis zou staan. De hoofdletters zijn niet van mij, maar van de staatssecretaris: iedere grondwetstafel moet voorzien worden van een bordje waarop de functie in kapitalen is geschreven.
Voor de meeste gemeenten was dat even aanpoten, want Szabós brief was weliswaar gedateerd op 26 augustus, ook al rijkelijk laat, maar kwam in veel gevallen pas de 30ste aan. En het ging niet zomaar om een tafel: er werden ook nog de nodige eisen aan gesteld.
De tafel moet staan  in een aparte ruimte, die ook nog eens passend moet zijn voor zijn functie: het bestellen van een eigen kopie van de grondwet door de burger. Naast de tafel staat een bestelbox. Wie een bestelling plaatst, mag rekenen op een gratis exemplaar dat ook nog eens ondertekend is door parlementsvoorzitter László Kövér persoonlijk. Je mag voor die man hopen dat de belangstelling niet al te groot is, want ik neem toch aan dat hij ook iets anders te doen heeft.

Maar goed, gewoon een tafel is niet genoeg. De staatssecretaris stuurde ook een uitgebreide lijst mee van voorwaarden waar die tafel aan moet voldoen. Het begint allemaal beleefd met "Ik verzoek u", maar gemeenten worden duidelijk niet geacht dat verzoek te negeren. En dus moest er binnen een dag een tafel komen met een glazen plaat erop, passende versiering (waarbij het de gemeente vrij staat om te bedenken wat dat is), een stoel, een exemplaar van de grondwet, opengeslagen op het midden, en een pen aan een koord in de nationale Hongaarse kleuren rood-wit-groen.
Op de grondwetstafel moeten ook voldoende bestelformulieren beschikbaar zijn. Daar moeten gemeenten zelf voor zorgen. Ze moeten fotokopieën maken, en als richtlijn voor het aantal geeft de staatssecretaris dat ze moeten kijken naar het aantal inwoners dat hun gemeente telt. Als die richtlijn iets met de werkelijkheid van doen heeft, krijgt meneer Kövér het knap druk.
Bovendien moet iedere gemeente zorgen voor een ambtenaar wiens voornaamste taak het wordt de tafel op passende wijze in orde te houden en mensen die de grondwet komen bestellen, bij te staan bij het invullen van het formulier. De regering betaalt de kopieën van de grondwet, maar voor de vele dorpen met niet meer dan 1000 tot 2000 inwoners die Hongarije telt, lijkt me dat ze hun schaarse middelen beter kunnen gebruiken dan voor het vrijstellen van een ambtenaar voor deze taak.
Dat vonden ze in Balatonfüred ook. Hoewel regeringspartij Fidesz er een overweldigende meerderheid heeft, weigert die gemeente tot nu toe een tafel neer te zetten. Er is geen plek voor, aldus een woordvoerder, en de gemeente kan het zich niet veroorloven een ambtenaar voor die taak vrij te maken. En het benoemen van een ambtenaar voor dat doel is een zaak waar de gemeentraad over moet besluiten.
Wat mensen die zelf niet in staat zijn een eenvoudig bestelformulier in te vullen trouwens met een exemplaar van de grondwet zouden moeten, is mij een raadsel, maar het gaat er vermoedelijk ook niet zozeer om dat ze geacht worden die echt te gaan lezen. Het bestellen van de wet is vooral een gebaar van loyaliteit naar de opstellers van de regeringspartij Fidesz. Ik vermoed dat weinig aanhangers van de oppositie de gang naar het gemeentehuis zullen maken. Per slot van rekening, als het je gewoon om de tekst zelf gaat, is die ook op het internet te vinden. Op je eigen computer, thuis, aan je eigen tafel.