VERKEERSCHAOS

We zijn lekker thuis gebleven vandaag, dus van de verkeerschaos in Budapest hebben we niets meegekregen. Ook onze zoon kon met onbezwaard hart in zijn bed blijven liggen, want zijn school had zondagavond al aangekondigd dat er alleen toezicht zou zijn, geen les, omdat een deel van de leraren zonder openbaar vervoer onmogelijk naar zijn werk kon komen. Met een beetje mazzel (voor hem dan), herhaalt zich dat volgende week: dan gaat het openbaar vervoer in Budapest misschien de hele dag plat.
Dat veroorzaakt ongelooflijk veel overlast voor de reizigers, maar Gábor Nemes, vertegenwoordiger van de stakers zegt te rekenen op hun solidariteit: het zijn, aldus Nemes, niet de stakingen die voor de passagiers problemen veroorzaken, maar de al vijftien jaar niet kloppende financiering van het Budapester openbaar vervoer.
Nou kun je veel zeggen van het Budapester openbaar vervoer, maar één ding zeker niet: dat je als reiziger tot nu toe veel last hebt van de financieringsproblemen. Die zijn tot nu toe namelijk consequent op de schatkist afgewenteld.
Financieel mag het een puinhoop zijn, maar Budapest is gezegend met een uiterst effectief openbaar vervoer systeem, met een ongelooflijke frequentie op veel lijnen: metro's die in de spits om de anderhalve minuut rijden, en dat geldt ook voor belangrijke tramlijnen zoals de tram over de Grote Ring. Ook op belangrijke busroutes rijden de bussen dan af en aan. Ik merk vaak dat Budapesters nauwelijks besef hoe goed het is. Die kankeren vooral op de oude bussen op sommige lijnen.
Dat ze het systeem desondanks waarderen, blijkt daaruit dat die metro's en trams in de spitsuren uitpuilen, een teken dat mensen gelukkig nog steeds veel gebruik van het openbaar vervoer maken, ondanks het feit dat de prijzen de pan uitrijzen. Regelmatige reizigers hebben een abonnement, dat maakt de zaak betaalbaar, maar zonder dat is Budapest een steeds duurdere stad om de tram te nemen. Praag, een stad met een even goed openbaar vervoer, heeft goedkopere tickets, en toch schijnt het lokale openbaar vervoerbedrijf niet in de schulden te verdrinken. Blijkbaar heeft het ook een beter managment.
Dat managment heeft de financieringsproblemen jarenlang op dezelfde manier opgelost: door ze simpelweg op de schouders van de belastingbetaler af te wentelen. Vanwege de bezuinigingen heeft de regering de voet op de rem gezet, maar eigenlijk had de burger dat al veel eerder moeten doen. Die betaalt al jaren dubbel: met hele dure BKV-kaartjes en via de belasting. Maar dat belasting net zo goed uit je eigen zak komt, daar staan maar weinig mensen bij stil.
Dat verklaart het gemak waarmee meneer Nemes verwacht dat de burgers van Budapest solidair zijn met stakers, die de financiele problematiek nog steeds simpelweg willen oplossen door de staat alle schulden kwijt te laten schelden en volgend jaar met méér geld over de brug te laten komen.
Dat er méér nodig is dan dat, is overduidelijk, hoe pijnlijk dat ook is voor het personeel. Als dat zou staken voor vervanging van de BKV-top, zou ik het volledig begrijpen. Die top had er al jaren geleden uit moeten vliegen. Maar staken om alles bij het oude te houden en de kosten op de burger af te wentelen, is wat simpel.