PAPIER

Wanneer precies, is mij ontgaan, maar ergens in de afgelopen maanden heeft Hongarije de snelwegsticker afgeschaft. Dat wil zeggen, je moet nog steeds betalen, maar je krijgt geen plakkertje meer om op je ruit te plakken. Dat busje wasbenzine dat we in de auto hadden om het raam daarna weer schoon te maken, kan dus weg.
Dat wel. Maar wat niet weg kan, zag ik bij toeval, is het papiertje dat je krijgt als je een 'matrica' (sticker) die dus geen matrica meer is, koopt. Dat papiertje moet in geval van onmin met de controlerende autoriteiten bewijzen dat je wel degelijk aan je verplichtingen hebt voldaan. En voor dat doel moet je het maar liefst een heel jaar lang bewaren.
Als Hongaren ergens goed in zijn, dan is het in het creëren van papierbergen. Er is geen officiële handeling te verzinnen, of er komt een berg papier aan te pas, uiteraard voorzien van de nodige handtekeningen en stempels. De snelwegsticker is een goed voorbeeld.
Waar je in Oostenrijk gewoon een plakkertje krijgt om achter je raam te plakken, moest je in Hongarije (ook al voor het afschaffen van de officiële sticker) je kenteken opgeven. Behalve de een sticker kreeg je een snelwegstickerbonnetje, dat je vooral niet kwijt mocht raken. Bovendien diende je het papiertje waar de sticker opgeplakt had gezeten, te bewaren, want anders was de plakker achter je raam ook niet geldig. Drie papiertjes, waar in Oostenrijk één voldoet.
Zoals overal elders ben je als Hongaarse autobezitter verplicht WA-verzekerd. Om te bewijzen dat je die verplichting bent nagekomen, dien je het laatste betalingsbewijsje in je auto te hebben.
In de meeste andere landen is de kassabon, waar de BTW immers al op vermeld staat, voldoende om onkosten bij je baas te declareren. In Hongarije moet je echter een speciale bon vragen, met de naam van het bedrijf waar je bij werkt erop, anders pikt de belastingdienst het niet.
Wat het bewijst dat de naam van je bedrijf op die bon staat, is mij een raadsel. Maar mijn boekhouder heeft het altijd heel moeilijk met bonnen die ik van buitenlandse reizen meeneem: daar staat de naam van ons bedrijf namelijk niet op. Ik heb in Slowakije één keer geprobeerd bij een benzinestation een belastingbon naar Hongaarse normen te vragen. De man achter de kassa keek me aan alsof hij snot zag branden.
Eén keer per maand krijg ik van mijn Nederlandse bank een envelopje, met daarin één of twee A5'jes, het overzicht van mijn rekening: een keurig rijtje cijfers onder elkaar. Eén keer per maand krijg ik ook van mijn Hongaarse bank een dikke envelope, tien, vijftien A4'tjes, met een woud van cijfers, toelichtende teksten, bepalingen en weet ik wat niet al. En de informatie die mij echt interesseert, bijvoorbeeld hoeveel rente ik bijgeschreven heb gekregen, staat er in zulke kleine letters op dat je er eigenlijk een loep voor nodig hebt.
Bestel een raam, laat je auto repareren, neem geld op bij de bank: zonder je handtekening én de nodige stempels op een stapeltje papieren kom je er niet. Bij het afhalen van je bestelling vermenigvuldigt dat papier zich nog eens op bijbelse wijze. En niemand die aan het nut van al die omgehakte bomen twijfelt.
De klassenleraar van mijn zoon wil kinderen die hun huiswerk niet hebben gedaan, op vrijdagmiddag laten nablijven om het alsnog in te halen. Een ouder heeft een andere, wat zij zelf noemt vowassen, oplossing: laat de kinderen hun huiswerk in een schrift opschrijven, zodat de ouders het kunnen controleren. Dat moet dan wel door juf of meester worden ondertekend, want zonder officiële ondertekening is geen enkel papier iets waard, per slot van rekening.