STAKING

De stakingen bij de Hongaarse spoorwegen zijn van de baan, in ieder geval voorlopig. Vanaf donderdagmiddag zijn de stakers weer aan het werk gegaan. Als in de komende week blijkt dat onderhandelingen nergens toe leiden, gaat de boel na 15 februari weer plat.
Een woordvoerder van de Vakbond voor Werknemers in de Electriciteitsindustrie (VDSzSz), de bond die voor de staking verantwoordelijk is, verklaarde dat de acties vanwede de veiligheid van de reizigers is opgeschort. Her en der schijnen namelijk treinen vertrokken te zijn zonder de nodige veiligheidscontroles vooraf. Zo ging een intercity weg zonder dat er een remproef was gedaan, een noodzakelijke handeling als een locomotief wordt aangekoppeld.
Het is roerend dat de vakbond zo begaan is met het lot van de reizigers, maar aan deze staking hangt een luchtje. Om te beginnen is de VDSzSz, die 25 procent van het spoorwegpersoneel vertegenwoordigt, de enige bond die staakt. Het lidmaatschap bij de spoorwegen bestaat vooruit uit technici die verantwoordelijk zijn voor veiligheidschecks en electrische verbindingen. Daardoor was de tien procent van het personeel die daadwerkelijk in staking was, in staat om de zaak ondanks hun geringe aantal behoorlijk plat te leggen.
De bond eist een loonsverhoging van 10 procent en voor iedere werknbemer een bedrag ineens van 250.000 forint, als aandeel in de 'winst' die de spoorwegen hebben gemaakt bij de verkoop van de goederentransportpoot MÁV Cargo. De opbrengst van die verkoop moet de enorme schuldenlast van het bedrijf verminderen.
Net als de andere spoorwegvakbonden ondertekende de VDSzSz na een eerdere staking dit jaar een CAO, waarin een loonsverhoging van pakweg 6,5 procent werd beloofd. Gezien de inflatie van vorig jaar is dat geen daadwerkelijke loonsstijging, maar het is meer dan de meeste Hongaren kregen, die hun inkomen vaak achteruit zagen gaan en gezien de financiële positie van de MÁV is het ook eigenlijk meer dan het bedrijf zich kan veroorloven.
Wat de VDSzSz doet, is dus simpelweg contractbreuk, en de MÁV is dan ook naar de rechter gestapt om de staking onrechtmatig te laten verklaren. Maar de vraag is of het uitsluitend om geld gaat. Niet voor niets heeft VDSzSz-voorzitter István Gaskó gedreigd dat de staking door zou gaan tot 9 maart, de dag dat Hongaren naar de stembus gaan om in een referendum voor of tegen een aantal regeringsmaatregelen te stemmen.
Gaskó, die ook voorzitter is van de Liga van Onafhankelijke Vakbonden, heeft zich de afgelopen maanden fel tegen de hervormingen in de gezondheidszorg gekeerd. In december beloofde hij socialistische parlementariërs die tegen het regeringsvoorstel voor de invoering van een private ziektekostenverzekering zouden stemmen, een beloning van 100.000 forint.
De speculatie in sommige krantecommentaren dat de staking mede is bedoeld om de nationale onvrede tegen de regering verder op te porren en mensen zo ver te krijgen dat ze bij het referendum tegen de regering stemmen, is dan ook helemaal niet zo onwaarschijnlijk.