Wat hebben Körmend, Kiskunhalás, Tapolca en Mezőtur met elkaar gemeen? Dat ze alle vier in de afgelopen jaren hun gemeentelijke ziekenhuizen hebben geprivatiseerd. En nog iets: dat de oppositiepartij Fidesz, een luidruchtige tegenstander van privatiseringen in de gezondheidszorg, in alle vier gemeenten de meerderheid heeft.
Körmend was de eerste gemeente die jaren geleden zijn ziekenhuis privatiseerde. De instelling werd gratis voor onbepaalde tijd overgedaan aan Hospinvest, inmiddels de grootste exploitant van private ziekenhuizen in Hongarije.
Gratis klinkt overigens mooier dan het is. De onderneming verplichtte zich wel om op grote schaal in het gebouw, de inrichting en de apparatuur te investeren en patiënten te behandelen onder dezelfde voorwaarden die ook in andere ziekenhuizen gelden. Bovendien kreeg Hospinvest alleen het exploitatierecht van het ziekenhuis. De gemeente bleef officieel eigenaar.
De regeling werkt tot ieders tevredenheid, naar het schijnt. Het personeel verdient meer dan elders, de voorzieningen zijn beter dan ze waren en het ziekenhuis scoort goed bij patiënten. Op de internetsite www.hazipatika.hu kunnen patiënten hun waardering voor ziekenhuizen aangeven, en het ziekenhuis in Körmend staat in de provincie Vas op de vijfde plaats.
Tapolca was de meest recente gemeente die besloot het verliesgevende ziekenhuis te privatiseren. In 2005 moest Tapolca 150 miljoen forint uit de gemeentekas bijdragen om het ziekenhuis overeind te houden. Eind 2006 was er sprake van dat een groot deel van de instelling dicht zou gaan. Daarom werd besloten het exploitatierecht van het ziekenhuis over te doen aan de private investeerder Medisyst.
Het kostte burgemeester János Ács geen geringe moeite om zijn partijgenoten te overtuigen dat privatisering de enige mogelijkheid was. Helemaal moeilijk kreeg zijn partijgenoot Jenő Lasztovicza het, die zich als parlementare afgevaardigde van Tapolca moest verantwoorden tegenover zijn partijleiding. Hij nam Ács bij die confrontatie als ondersteuning mee. ,,Maar we zagen geen enkele andere optie,'' verklaarde de parlementarër tegen de Népszabadság. Het was privatisering, of helemaal geen ziekenhuis.
Net als in Körmend hoefde Medisyst niets te betalen voor het exploitatierecht van het ziekenhuis. Maar het bedrijf verplichtte zich wel om de komende vier jaar minsten 1 miljard forint, een kleine vier miljoen euro, in de instelling te investeren. Het eerste dat de patiënten van de vernieuwingen zullen merken, is de verhuizing van het ziekenhuis van het huidige totaal verouderde en uitgeleefde complex met 18 paviljoens naar moderne, van air conditioning voorziene nieuwbouw.
De veranderingen brengen niet alleen voordelen. Zo gaat de gyneacologische en verloskundige afdeling dicht. Maar daar staat tegenover dat de ziekenhuisbedden behouden blijven. Bovendien gaat het ziekenhuis meer ééndags-behandelingen doen, zodat veel patiënten in toekomst aanzienlijk korter in het ziekenhuis hoeven te blijven dan tot nu toe. De winst, die Medisyst uiteraard ooit wel hoopt te gaan maken, moet gaan komen van nieuwe diensten, zoals een rehabilitatiecentrum voor longziektes dat de onderneming wil gaan bouwen.
Het mag vreemd lijken dat Fideszgemeenten op het gebied van ziekenhuisprivatisering een voorlopersrol spelen, gezien het verzet van die partij tegen alles wat naar privatisering in de gezondheidszorg riekt. Maar zo gek is het niet. Hongaarse ziekenhuizen zijn meestal gemeente-eigendom. Dat brengt vooral voor kleinere gemeenten een enorme last met zich mee en juist die kleinere gemeenten hebben vaak een Fidesz-bestuur.
Sluiting van het gemeentelijke ziekenhuis is over het algemeen een weinig aantrekkelijke optie, ook al, omdat die instelling in een kleine gemeente vaak de grootste werkgever is. Het is begrijpelijk dat lokale Fidesz-bestuurders op zoek gaan naar pragmatische oplossingen, ook als die tegen de officiële partijlijn indruisen.
Dat dat pragmatisme niet wordt gewaardeerd door de partijleidng, is inmiddels ook duidelijk. Afgelopen donderdag nam partijleider Viktor Orbán voor de radio officieel afstand van gemeentebesturen die tegen de partijlijn in tot privatisatie besluiten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten