THUIS BEVALLEN

Afgelopen zaterdag is een baby bij de geboorte gestorven in een 'bevallingshuis' in Budapest. Dat is vreselijk tragisch voor de moeder. Het erste is dat het grootste deel van de bevalling prima verliep. Het hoofd was er zelfs al uit, maar de schouders van de baby bleven steken. De moeder werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht, waar er twee artsen en een vroedvrouw aan te pas moesten komen om het kind eruit te halen, maar toen was het al te laat.
Maar het is ook tragisch voor Agnes Gereb, de vrouwenarts die zich al sinds jaar en dag inzet voor het recht van vrouwen om thuis te bevallen. Naar aanleiding van de dood van de baby afgelopen zaterdag is de politie een onderzoek gestart. Formeel kan Gereb doodslag ten laste worden gelegd en kan ze de gevangenis is gaan.
Helemaal tragisch is het dat er vorige week net meer ruimte leek te komen op de mogelijkheid om je kind legaal thuis te krijgen. Op verzoek van de minister van gezondheidszorg pucliceerde het college van vakartsen namelijk een voorstel voor richtlijnen voor thuisbevallingen. De nieuwe richtlijnen maken thuis bevallen mogelijk, maar raden het af in geval van een tweeling, een te kleine of the grote baby, een verkeerde ligging of bij een moeder boven de 35.
Als een thuisbevalling misgaat, loopt een arts volgens de richtlijn bovendien het risico de gevangenis in te draaien. Dat lijkt me een echte aansporing voor artsen en vroedvrouwen om thuisbevallingen te gaan doen.
Hongaarse gyneacologen grijpen de tragische gebeurtenis van afgelopen zaterdag dankbaar aan om hun betoog dat thuisbevallingen sowieso onverantwoord zijn, nogmaals te onderstrepen. Wat ze er niet bijzeggen is dat jaarlijks in Hongaarse ziekenhuizen zo'n vijf baby's te sterven om precies dezelfde reden als de baby afgelopen zaterdag. Maar dat haalt de krant niet, net zo min als andere baby's die tijdens een ziekenhuisbevalling overlijden.
Een paar jaar geleden werd in Hongarije een enorme discussie over het zogenaamde dankbaarheidsgeld gevoerd. Die begon na klachten over een gyneacoloog die in zijn gretigheid om héél veel dankbaarheidsgeld binnen te halen, liefst een paar bevallingen gelijktijdig deed. Daar ging het dan ook wel eens mis.
De verhalen van Hongaarse vrouwen die in het ziekenhuis bevielen, maken niet echt vrolijk. Zo worden vrijwel alle baby's in dit land van maandag tot en met vrijdag, tussen acht uur 's ochtends en vijf uur 's middags geboren.
Fijn dat pasgeborenen zo netjes de kantoortijden aanhouden. Jammer alleen dat moeder natuur zich spontaan zelden aan de klok houdt, zodat er of onnodig naar het mes wordt gegrepen of moeders worden volgestopt met medicijnen die de bevalling opwekken, met alle risico's die bij dat soort ingrepen horen. Maar daar hoor je artsen zelden over.
Gyneacologen behoren tot de rijkste artsen van het land, en dat verklaart mede waarom de lobby tegen thuisbevallingen zo sterk is. Vroeger was het zelfs regelrecht verboden, tegenwoordig schijnt de situatie wat onduidelijk te zijn. De wet verbiedt het niet expliciet, maar staat het ook niet expliciet toe, en dat betekent in een land waar eigenlijk alles per wet wordt vastgelegd, dat het feitelijk niet toegestaan is.
Jaarlijks worden er in Hongarije zo'n 9000 kinderen geboren, waarvan slechts 300 thuis ter wereld komen, veelal, omdat de bevalling simpelweg te snel ging om de moeder nog naar het ziekenhuis te brengen. In communistische tijden moesten die kinderen, en de 'kleine moeders' zoals vrouwen met een baby worden genoemd, dan alsnog naar het ziekenhuis. Daar werden ze geacht vijf dagen te blijven. Iedereen weet immers dat een ziekenhuis met al zijn bacteriën een veel gezondere omgeving is voor een pasgeboren baby dan het eigen huis.
Agnes Gereb runt al jaren een bevallingshuis, dat het vrouwen mogelijk maakt zich in ieder geval te onttrekken aan de routine van het ziekenhuis. Ze heeft in 18 jaar zo'n 3300 kinderen ter wereld geholpen. Minder dan een duizendste procent van die baby's overleed bij de geboorte en alle vrouwen overleefden de bevalling. Natuurlijk zijn haar resultaten beter dan die van ziekenhuizen, omdat zij vrouwen die een risico lopen, doorstuurt. Maar geen arts kan volhouden, dat zij onverantwoordelijk bezig is.