TACHTIG PROCENT ENERGIEBESPARING

Toen ingenieurs van het Centrum voor Milieu Systeem Onderzoek van de Universiteit van Kassel in het Hongaarse Dunaujváros SOLANOVA presentendeerden, was de aanvankelijke reactie lauw. Het ging om een plan om een van de vele communisitsche flatgebouwen in de stad energievriendelijk op te knappen en de inwoners waren bang dat minder energie ook minder comfort zou betekenen.
Niet dat hun huizen erg comfortabel waren. Zoals miljoenen flatbewoners in Centraal-Europa kampen de flats in Dunaujváros met moordende temperaturen in de zomer, terwijl er geen knop op de verwarming zit om die lager te zetten en je de temperatuur in de winter alleen kunt regelen door het raam open te zetten. Het totaal verouderde verwarmingssyteem zorgt er bovendien voor dat sommige flats veel te warm zijn, terwijl anderen, aan het einde van de verwarmingspijp, nooit van zijn leven ooit warm worden.
Het Duitse SOLANOVA-project is het eerste eco-bouwproject van de EU in Centraal-Europa en bedoeld als een blauwdruk voor de wijze waarop de Centraal-Europese paneel-flatgebouwen, het oncomfortabele onderdak voor pakweg 100 miljoen mensen in de regio, kunnen worden opgeknapt tot energievriendelijke woningen.
Sloop wordt vaak als de enige echte oplossing van dit soort flats gezien, ook al, omdat ze kwalitatief slecht gebouwd zijn. Maar die oplossing, zegt SOLANOVA-projectleider Andreas Hermelink, is niet alleen duur, maar ook zeer energie-onvriendelijk. Afbraak kost energie, en de energie die in de bouw van de huizen is gaan zitten, gaat bij sloop ook totaal verloren.
Het project in Dunaujváros bewijst dat het ook anders kan... De flats werden voorzien van nieuwe isolatie en nieuwe ramen, die voorzien zijn van reflecterende zonnewering voor de zomer. Verwarmings- en warmwaterpijpen werden geïsoleerd en het ouderwetse verwarmingssysteem werd vervangen.
Op het vernieuwde - en geïsoleerde - dak (de daken zijn zo slecht geïsoleerd dat niemand op de bovenste verdieping wil wonen, als het even kan) kreeg een dakterras.
Ieder apartement kreeg zijn eigen warmtewisselaar en ventilatiesysteem. De zonnewerende overkapping boven de winkels werd voorzien van zonnecollectoren die bijdragen aan de warmwatervoorziening. Verder werd de buitenkant van de flats gemoderniseerd. Tijdens de hele renovatie konden de inwoners gewoon in hun woningen blijven wonen.
Voor al deze vernieuwingen was de jaarlijkse energieconsumptie van de flats zo'n 213 KWh per vierkante meter. Na de renovatie viel dat cijfers met 80 procent tot 40 KWh. Dat was vorige winter, toen het echt koud was. ,,Deze winter was het weer zo warm, dat de kachels vermoedelijk uit hadden kunnen blijven, als de bewoners er niet op zouden staan dat de kamertemperatuur 25 graden is," zegt Hermelink.
Inmiddels zijn vrijwel alle bewoners het erover eens dat de renovatie een enorme verbetering is. Hun energierekening is enorm gedaald, wat mooi meegenomen is in een tijd dat de energieprijzen fors zijn gestegen. Bovendien zijn hun woningen veel comfortabeler geworden, niet alleen in de winter, maar ook in de zomer.
De kosten van het project bedragen 240 euro per vierkante meter, een fractie van de prijs van nieuwbouw. Als SOLANOVA op grote schaal zou worden toegepast, kan de prijs volgens Hermelink omlaag naar 200 euro. Voor veel mensen is dat veel geld, maar gezien de gedaalde energierekening en de gestegen waarde van de woningen is het een investering die zich loont.